Geen bedrieger zijn, maar je wel constant zo voelen? Het bestaat echt. Dit fenomeen wordt ook wel het ‘Imposter Syndrome’ genoemd en veel mensen hebben er last van. Dit is hoe je het herkent én hoe je je hier doorheen slaat!
Het bedrieger-syndroom
Heb je ooit het gevoel gehad dat je er niet bij hoorde? Alsof je vrienden of collega’s zullen ontdekken dat je een bedrieger bent en dat je je baan en prestaties niet echt verdient? Dan heb je wellicht last van het bedrieger-syndroom ofwel ‘Imposter Syndrome’.
Volgens een onderzoek gedaan door het magazine International Journal of Behavioral Science ervaart naar schatting zeventig procent van de mensen deze bedrieglijke gevoelens op een bepaald moment in hun leven. Het bedrieger-syndroom treft allerlei soorten mensen: vrouwen, mannen, studenten, managers en leidinggevenden.
Wat is het?
Het Imposter Syndrome – het idee dat je alleen door geluk bent geslaagd, en niet vanwege je talent of kwalificaties – werd voor het eerst vastgesteld in 1978 door psychologen Pauline Rose Clance en Suzanne Imes. In hun thesis concludeerden ze dat voornamelijk vrouwen werden getroffen door het ‘bedrieger-syndroom’.
Sindsdien heeft onderzoek aangetoond dat zowel mannen als vrouwen deze gevoelens ervaren. Tegenwoordig kan het bedrieger-syndroom van toepassing zijn op iedereen die “niet in staat is om hun successen te internaliseren en te bezitten”, zegt psycholoog Audrey Ervin.
Perfectionisten en experts
Valerie Young, expert op het gebied van oplichter-syndroom en auteur van een boek over dit onderwerp, De geheime gedachten van succesvolle vrouwen, heeft ook patronen gevonden bij mensen die bedrieglijke gevoelens ervaren: “Perfectionisten” stellen extreem hoge verwachtingen van zichzelf, en zelfs als ze negenennegentig procent van hun doelen halen, zullen ze het gevoel hebben dat ze gefaald hebben. Elke kleine fout zal ervoor zorgen dat ze hun eigen competentie in twijfel trekken.
“Experts” hebben de behoefte om elk stukje informatie te kennen voordat ze een project starten en zijn constant op zoek naar nieuwe certificeringen of trainingen om hun vaardigheden te verbeteren. Ze zullen niet solliciteren naar een baan als ze niet aan alle criteria in de vacature voldoen, en ze kunnen aarzelen om een vraag te stellen in de klas of iets te zeggen tijdens een vergadering op het werk, omdat ze bang zijn om er dom uit te zien.
Wanneer een perfectionist moet worstelen of hard moet werken om iets te bereiken, denkt hij of zij dat dit betekent dat ze niet goed genoeg zijn. Ze zijn eraan gewend dat vaardigheden gemakkelijk komen, en wanneer ze zich moeten inspannen, vertellen hun hersenen hen dat dit het bewijs is dat ze een bedrieger zijn.
Waarom ervaren mensen het Imposter Syndrome?
Hier is nog geen duidelijk antwoord op. Sommige deskundigen denken dat het te maken heeft met persoonlijkheidskenmerken, zoals angst of neurotisch gedrag. Anderen zoeken het juist in de hoek van familie en opvoeding. Soms kunnen jeugdherinneringen namelijk een blijvende impact hebben, zoals een cijferlijst die nooit goed genoeg was voor je ouders of broers of zussen die het volgens hen altijd beter deden. Ook zelfvertrouwen speelt hoogstwaarschijnlijk een grote rol bij mensen die last hebben van het Imposter Syndrome. Zo komt het syndroom vaak voor bij intelligente mensen met weinig zelfvertrouwen.
Ik heb het ‘Imposter Syndrome’, wat nu?
Een van de eerste stappen om bedrieglijke gevoelens te overwinnen, is door de gedachten te erkennen en in perspectief te plaatsen. Observeer de gedachte, in plaats van ermee aan de slag te gaan. Ook kun je je gedachten herkaderen door er anders op te reageren. Het enige verschil tussen iemand met het Imposter Syndrome en iemand die dit niet heeft, is namelijk hoe ze op uitdagingen reageren. Goed nieuws dus! Want dat betekent dat je gewoon moet leren denken als een niet-bedrieger. Een andere goede tip: ga niet in op je bedrieglijke gedachten. Geloof in jouw eigen kunnen en stop niet met jouw droombaan, of een opleiding die je leuk vindt, omdat je denkt dat je de boel bedriegt en door de mand gaat vallen. Jij bent niet voor niets op de plek waar je nu bent. Erken dit en wees bovenal trots op jezelf!
