Jong geleerd is oud gedaan of komt wijsheid met de jaren? Wanneer we het over laatbloeiers hebben wordt er vaak in eerste instantie niet over wijsheid met de jaren gedacht. Tegenwoordig wordt er gestuurd op een snelle ontwikkeling van een carrière en zo snel mogelijk vanuit de schoolbanken naar jouw ultieme baan. Maar is het nu echt zo erg om een laatbloeier te zijn?
Vanaf jongs af aan
De focus op prestatie begint vaak al bij de basisschool. Het eerste meetpunt is hier de Cito-toets en hier wordt het advies voor de middelbare school op gebaseerd. Vervolgens worden vele mensen geconfronteerd met de “snelle mensen” van de klas. Die bijvoorbeeld al een eigen onderneming starten naast hun studie en vervolgens voor hun dertigste al binnen zijn. Hier is natuurlijk helemaal niets mis mee. Maar het is belangrijk om te beseffen dat dit enkele gevallen zijn en dat het merendeel wat meer tijd nodig heeft voor ontwikkeling of een laatbloeier is. Toch kunnen deze enkele gevallen de laatbloeiers het gevoel geven dat zij minder goed zijn of zelfs aan het falen zijn met hun loopbaan.
Meer waardering!
Laatbloeiers zijn vaak ondergewaardeerd in de hedendaagse sociale cultuur. Ondergewaardeerd door leraren, werkgevers en zelfs door ouders. Echter komt het merendeel van de samenleving er pas na een wat langere tijd achter wat ze graag zouden willen doen in werk en hoe ze daarnaast hun vrije tijd willen inrichten. We moeten de tijd hebben en gebruiken om erachter te komen wat onze passies en missies zijn in het leven en in werk.
Daarnaast zijn er voor laatbloeiers een aantal factoren en overeenkomsten zeer belangrijk. Dat zijn de volgende vier zaken:
- Levenservaring
- Gebeurtenissen die een leven kunnen veranderen
- Financiële onafhankelijkheid
- De noodzaak en de definitie van succes
Ten eerste is levenservaring an sich een belangrijke factor. Een laatbloeier heeft misschien in vergelijking tot een snelle starter voor zijn of haar twintigste minder meegemaakt. Dit kunnen positieve of negatieve ervaringen zijn. De laatbloeier vond het misschien fijn om wat langer bezig te zijn met activiteiten rondom middelbare school of studie, omdat hij of zij op dat moment daar geluk uit haalde in plaats van het starten van een carrière. Ten tweede zijn er gebeurtenissen die het leven kunnen veranderen. Bijvoorbeeld een dosis pech of geluk die over je heen komt, de corona pandemie, ontslag of een bepaalde kans of herkenning van een persoon. Ten derde financiële onafhankelijk. Dit speelt met name een rol in het starten van een bedrijf. Hoe kom je aan geld om iets op te zetten en hoe stel je de prioriteiten hierin. In tijden van crisis gaat de financiële prioriteit eerst naar huis, rekeningen en kinderen. Ten slotte is er de noodzaak en definitie van succes. Hoe belangrijk vindt iemand het om vroegtijdig succes te behalen en hoe definieert iemand succes. Velen zullen succes niet perse aan een snelle carrière koppelen, maar aan welzijn en vrijetijdsbesteding.
Moedig of levenservaring?
Men doet vaak de aanname dat moedige carrièrekeuzes en daden zijn voorbestemd voor je jeugd. Maar men moet moed in de context van levenservaring niet verwarren met jeugdige overmoed. Jonge mensen weten vaak niet wat de uitkomst van iets gaat zijn en stappen er daardoor sneller in. Dit gaat enkele keren goed en leidt tot succes, maar mislukt ook vaak en wordt uiteindelijk een een lering. Wanneer je meer leringen hebt gedaan en ouder wordt, kun je je vrijer gaan voelen en durf je meer je eigen gang te gaan. Factoren als druk van buitenaf en meningen van anderen spelen een minder grote rol.
Daarnaast is er ook een wetenschappelijke verklaring waarom zoveel onder ons laatbloeiers zijn. De uitvoerende functie in ons brein is pas op ons vijfentwintigste (en voor sommige pas later) helemaal volwassen en volgroeid. Bovendien piekt ons brein op verschillende leeftijden. Wat betekent dat we eigenlijk meerdere periodes van bloeien en groeien kennen in ons leven. Laatbloeiers hebben een troef aan lessen, eigenschappen en levenservaring achter de hand. Bijvoorbeeld nieuwsgierigheid, inzicht, compassie en wijsheid over bepaalde onderwerpen.
Een voorbeeld van een laatbloeier is Joanne. Een getalenteerde en creatieve jonge vrouw die in haar twintiger jaren van baan naar baan wisselde. Ze werkte als een onderzoeker, lerares en secretaresse. Ze voelde zich stuurloos en als een complete mislukkeling en worstelde als alleenstaande moeder ook met haar uitkering. Ze behaalde geen succes met het bewandelen van het standaard pad en kreeg de moed om iets te doen wat ze altijd al wilde: fantasy kinderboeken schrijven en op haar tweeëndertigste publiceerde ze haar debuutroman. Je kent haar vast wel: J.K. Rowling.
Kortom: een laatbloeier zijn is volkomen normaal. Neem de tijd om erachter te komen wat je passies zijn en maak vooral veel fouten en verkeerde keuzes. Uiteindelijk kun je je leringen en wijsheid inzetten voor een carrière of doel die je echt leuk vindt en energie van krijgt!