Wanneer er problemen zijn in de organisatie, is het plan vaak om een analyse te maken van het probleem. Dit geldt als uitgangspunt om het probleem op te lossen. Maar wat als je dit nu helemaal anders doet? Volgens de ‘Appreciative Inquiry’ is dit niet de lange termijn oplossing, maar enkel een korte termijn oplossing. Op basis van die theorie moet je juist focussen op wat goed gaat. Hoe dit werkt en hoe je dit toepast, lees je hier!
Problemen vs positieve benadering
Wanneer een machine niet werk, moet dit probleem onderzocht worden en moet er een onderdeel vervangen of gerepareerd worden. Echter werken organisaties niet als machines. Mensen zijn anders. Wanneer je zoekt naar een probleem, vindt je deze niet alleen – je creëert er een. Mensen zijn gericht op problemen, wij benadrukken deze en vergroten ze (onbewust). Vaak leidt het kijken naar problemen tot korte termijn oplossingen, maar gaat vaak samen met het ontstaan van nieuwe problemen. Appreciative Inquiry (AI) wordt in het Nederlands vaak vertaald als ‘waarderend onderzoeken’. AI is in de jaren tachtig ontstaan door David Cooperrider en Suresh Srivastva. Cooperrider deed bij Srivastra onderzoek naar de organisatieontwikkeling van een ziekenhuis. Voor dit onderzoek werden medewerkers uitgenodigd om te bespreken wat er niet goed ging. Echter merkte hij dat er weinig response uit deze sessies kwam. Srivastva gaf hem de tip om het over een hele andere boeg te gooien: wat gaat er wel goed? Opeens spraken de sessies wel aan en vertelden de medewerkers uitgebreid over wat er goed én minder goed ging. Anders dan anders richt AI zich niet op het probleem, maar op het zoeken en versterken van oplossingen die al bestaan. Je richt je aandacht op iets waar je naartoe wil, in plaats van ergens waar vanaf wil.
Het begint met het stellen van goede vragen
Het belang van de juiste onderzoeksvraag is groot. Cooperrider noemde dit: ‘The power of topic choice’. Volgens hem is dit een van de belangrijkste aspecten. Deze moet namelijk positief worden ingestoken. Richt je je op het analyseren van probleemgedrag of juist op zoek naar de positieve punten? Een positieve vraag richt zich op wat er goed gaat. Dit wijst de weg naar groei en ontwikkeling. Zoals hoogleraar Peter Drucker zei: “The task of leadership is to create an alignment of strengths in ways that make a system’s weaknesses irrelevant.”. Hij ontkent niet dat er ook geen problemen zijn, maar adviseert om juist in te zetten op de krachten van mensen en organisaties, dan hoef je je over de problemen minder druk te maken. Een sterke betrokkenheid binnen een organisatie, kan al veel problemen oplossen wanneer je je daarop focust. Stel dus vragen die betrekking hebben op: “Wat gaat er goed?”. Hierdoor wordt de sfeer positiever en vertrouwelijker. Voorbeelden van positieve vragen zijn: wat vind je belangrijk? Wat is je wens? Wat heeft je in het verleden geholpen? Wanneer heb je succes ervaren en welke kwaliteiten heb je toen ingezet? Wat heb je al in huis om je wens te bereiken, wat heb je nog nodig?
De vijf fases
AI maakt gebruik van een intensief proces dat in vijf fases verloopt:
- Definition
In deze fase worden de veranderdoelen en onderwerpen bepaald. Wat is het onderwerp? Wat is de vraag? En wat is het doel van het onderzoek? Door middel van (goede) vragen worden medewerkers geïnterviewd om zo het kernthema te definiëren.
- Discovery
In de tweede fase wordt gekeken naar de huidige situatie – wat gaat er nu goed? Om vervolgens te bepalen welke krachten en waarden er worden ervaren. Je blikt terug op het verleden en gaat op zoek naar de positieve afwijkingen. Wat ging er goed? En waardoor kon het zo goed gaan?
- Dream
In deze fase kijk je naar de toekomst: waar willen we over tien jaar staan? Wat is het gewenste droomplaatje? De medewerkers creëren allemaal een ideale toekomst, gebaseerd op de eerder genoemde krachten en waarden. Laat hen hier zo creatief, maar concreet, mogelijk in zijn.
- Design
In deze fase onderzoek je de succesfactoren. De betrokkenen vragen zich af hoe ze hun ideaalbeeld kunnen waarmaken. Wie moeten hierin worden betrokken? En welke middelen hebben we nodig? Jullie gaan na welke aspecten nu geregeld moeten worden om succes vaker mogelijk te maken.
- Destiny
In de laatste fase komt alles samen. Jullie weten wat jullie toekomstbeeld is en wat hiervoor nodig is. Nu gaan jullie concrete doelstellingen en plannen maken. Blijf hierbij ook positief en denk out-of-the-box. Geef iedereen een rol in het realiseren van jullie toekomstbeeld.
Kortom: wil jij op lange termijn verbeteren? Gebruik de positieve en toekomstgerichte insteek van AI. Dit geeft de juiste focus voor de toekomst en maken de veranderingen net wat leuker. Daarbij zorgt het er ook voor dat jouw medewerkers zich betrokken voelen en focussen op wat er allemaal goed gaat binnen de organisatie.