Op de werkvloer wordt er op allerlei manieren gecommuniceerd. Via overleg, meetings, presentaties en pitches. Komt het regelmatig voor dat je wel eens wordt onderbroken in een meeting of dat er over je heen gepraat wordt? Dan zou dat kunnen liggen aan het stemgebruik. Sommige mensen zijn gezegend met een luide duidelijke stem en komen overal makkelijk overheen. Maar wat als dat niet zo is? Je stem is een middel dat gebruikt kan worden om meer te overtuigen en mensen mee te nemen in jouw verhaal.
Wat is stemgebruik?
Dit lijkt vanzelfsprekend, want je stem is het geluid wat uit je mond komt, waar je woorden mee vormt en boodschappen overbrengt. Echter is dit voor iedere persoon uniek. Er is met name een verschil in stemgebruik tussen mannen en vrouwen. Mannen hebben over het algemeen een zwaardere stem en meer bereik in hun stem dan vrouwen. Toch wordt er vaak onterecht gedacht dat een stem een gegeven is en dat je er niets aan kunt veranderen. Dat is een groot misverstand, want door stemoefeningen en tips kun je wel degelijk de klank of intonatie van jouw stem veranderen.
Belang van stemgebruik?
Met jouw stem maak je altijd de eerste indruk. Of dit nu in persoon of aan de telefoon is. Men krijgt automatisch een beeld en associatie bij de stem die je hoort. In eerste instantie zou je denken aan een te harde of te zachte stem. Maar er zijn meerdere variaties die elk een indruk en associatie achterlaten en een gevolg kunnen hebben in de communicatie die je hebt. Denk hierbij aan een monotone stem of kille stem die kunnen duiden op desinteresse, een trillerige stem die misschien doet lijken of je nerveus bent. Of een hese en krakerige stem die misschien de indruk wekt dat je net een avondje stappen achter de rug hebt.
Tips om jouw stem optimaal in te zetten
Zoals eerder genoemd is op sommige momenten stemgebruik zeer van belang. Bijvoorbeeld bij een presentatie of een belangrijke meeting. Je wilt de juiste associaties maken en jouw informatie zo goed mogelijk overbrengen. Dat doe je door:
- Intonatie: Dit is het variëren van toonhoogte en stembuigingen. Door dit te doen, maak je jezelf boeiender om naar te luisteren.
- Het volume: Door het volume aan te passen zul je ook luisteraars zeer geboeid kunnen houden. De afwisseling brengt levendigheid in jouw verhaal en zo kan het bij de luisteraars beter in de verbeelding spreken. Denk hierbij aan bijvoorbeeld aan het voorlezen van een kinderverhaal of sprookje.
- Articulatie: Zo kun je een goed begrijpbaar verhaal over te brengen met jouw stemgebruik. Probeer goed voorin de mond te spreken en gebruik te maken van een lage buikademhaling. Wanneer je onverstaanbaar bent, is de kans ook groter dat jouw verhaal onderbroken wordt met vragen. Wat de kracht en overtuiging weer kan verminderen.
- Tempo: Vaak is het zo dat door zenuwen men sneller gaat praten. Probeer jezelf er bewust van te maken dat je altijd iets langzamer moet praten dan je denkt dat goed is. Dit kun je doen door bijvoorbeeld even tot twee of drie te tellen nadat je klaar bent met een zin. Natuurlijk moet je niet de hele tijd langzaam praten, anders kan het de neiging hebben om te monotoom te worden.
- Spreek en communiceer helder: Zorg dat jouw kernboodschappen over komen en dat de luisteraar goed weet wat het doel is en of het begrijpbaar is. Ga daarom na wie er voor je zit en welk taalgebruik daar het beste bij past. Let daarnaast op stopwoordjes en het verkleinen van woorden. Dat kan afdoen aan een helder verhaal.
- Timing: Dit gaat met name over het inzetten van jouw stemgebruik op het goede moment. Dus: wanneer pas je volumeverhoging en variatie in intonatie toe en wanneer las je even een pauze in? Met name in een presentatie is het fijn om soms even een rustmoment te hebben of een pauze in te plannen. Zo kunnen jij en je luisteraars de tijd hebben om de gedachten te ordenen en weer fris verder te gaan.
Naast je stemgebruik liggen er nog verschillende tools in het verlengde die jouw stemgebruik kunnen ondersteunen. Denk hierbij aan een goede lichaamshouding. Een actieve zithouding geeft bijvoorbeeld meer ruimte aan je longen en de bewegingsvrijheid van je middenrif. Daarnaast is gezichtsexpressie ook van belang. Een glimlach zorgt voor meer energie, waar een uitdrukkingloos gezicht associaties heeft met moeilijke articulatie.
Kortom: wanneer je je stemgebruik goed inzet zul je meer succes behalen in het overbrengen van een boodschap. Door volume en variërende intonatie en tempo in te zetten, zullen jouw luisteraars zich beter kunnen focussen op het verhaal. Door goede articulatie, heldere communicatie en af en toe een stilte te laten vallen tussen het verhaal in, zul je ook vergroten dat de boodschap goed begrepen wordt. Mocht je nu nog echt tegen problemen aanlopen of de bovengenoemde tips nog niet helemaal voor je lukken, dan is training of coaching op het gebied van stemgebruik zeker aan te raden. Een coach kan je technieken leren om meer voorin de mond te spreken en door goede buikademhaling jouw stem krachtiger te laten klinken. Kortom: geef jouw stem een podium!