Wanneer je googled op ‘productiviteit’ kom je langs duizenden artikelen om productiever te zijn. Wanneer je de App Store opent zie je ook weer duizenden apps die je helpen met productiviteit en time management. Allemaal manieren om controle te krijgen op je productiviteit. Veelal is de insteek van deze apps onder het motto ‘Work smarter, not harder’. Maar is meer productiviteit altijd positief? En zijn we als samenleving niet verslaafd aan het idee van zo geoptimaliseerd mogelijk te werk gaan?
Hoe zijn we beland in productiviteitsobsessie?
Wat vaak de aantrekkingskracht is voor een obsessie met productiviteit is het gedachtegoed dat er wellicht minder mankracht en middelen nodig is om hetzelfde werk uit te voeren. Wanneer medewerkers aangemoedigd worden en kunnen aantonen dat ze zeer efficiënt werken en meer gedaan krijgen dan waar ze verantwoordelijk voor zijn, wordt dit gezien als een trofee. Wanneer je als individu meer doet en zeer efficiënt werkt, haal je als het goed is ook meer de druk van de ketel voor het collectief (de collega’s).
Tijdens de digitale revolutie werd het gebruik van computers steeds normaler in het werkleven. Medewerkers werden geconfronteerd met het feit dat hun werk vervangen kon worden en vroegen zich af hoe ze de snelheid van computers konden bijhouden. Mensen gingen zich bezig houden met hoe ze het systeem en de computer voor zich konden laten werken, om zichzelf zo productief mogelijk in te zetten. Dit gaat zelfs zo ver dat een van de populairste tools voor time management zelfs automatisch voorspelt wat je die dag nog moet doen of afwerken. Zo is de mens langzamerhand verschoven afhankelijkheid aan een systeem. Daarnaast leven we tegenwoordig in een altijd-aan-samenleving, waarbij vaak alles continu bekeken kan worden. Je agenda, de mail, het nieuws, wat anderen aan het doen zijn en of zij nog aan het werk zijn. De productiviteitsindustrie, dus de apps en slimme tools voor time management, spelen daarop in en willen je het gevoel en ownership teruggeven over je tijd en wat je met de tijd doet.
Hoe kun je een obsessie met productiviteit herkennen?
Nu is het natuurlijk heel handig om inderdaad computers een deel van het werk voor je te laten doen. Bijvoorbeeld overzicht bewaken, reflecteren en weten wat je moet doen op een dag. Maar zoals met alles, is het belangrijk dat men zich er niet in laat meeslepen. Teveel afhankelijkheid en waarde rondom ‘zo efficiënt mogelijk zijn’, heeft uiteindelijk een negatief effect op je mentale gezondheid.
Wanneer je denkt een productiviteitsobsessie te hebben, kun je jezelf de volgende dingen afvragen:
- Ben je je vaak bewust dat je tijd aan het verdoen bent en voel je je daar vervolgens slecht over?
- Ben je afhankelijk van technologie of tools om je tijdmanagement te optimaliseren?
- Is het eerste onderwerp wat vaak in je opkomt, hoe druk je bent? En vind je dat je indruk maakt op mensen door te vertellen hoe druk je bent?
- Ben je verslaafd aan het checken van je e-mail?
- Voel je je schuldig als je maar één item van je to-do list hebt geschrapt en denk je vaak gedurende dag/nacht aan werk?
- Ervaar je jaloezie als andere mensen in je omgeving wel aan toe komen om met een side-project te starten?
Herkennen dat je overmatig bezig bent met productiviteit is vaak een eerste stap om je aanpak te herzien. Wanneer je op de bovenstaande vragen veelal ‘ja’ hebt geantwoord, dan doe je er goed aan om even de voet van het gaspedaal te halen.
Suggesties om je obsessie met productiviteit te voorkomen of te verminderen
Maar wat nu? Hieronder een paar suggesties om te beginnen:
- Pak negatieve denkbeelden aan. ‘Je bent tijd aan het verspillen, je verdiend de promotie niet’. Klinkt bekend? Probeer de volgende keer je innerlijke criticus om te denken. Probeer zo min mogelijk gedachtes door je hoofd te laten gaan die je ook niet hardop zou zeggen tegen je beste vriend. Je bent veelal te streng voor jezelf, dus neem dit niet voor waarheid aan.
- Durf ‘nee’ te zeggen. Wanneer je to-do lijst te vol is, voeg hier dan ook geen taken meer aan toe. Ook niet om andere mensen te tevreden te stellen.
- Geen woorden maar daden. Het is verleidelijk om te praten over grootse plannen en projecten en jezelf onder te dompelen productiviteitstips. Maar aan het einde van de dag gaat het om in actie komen. Dit betekent ook klagen of opscheppen over druk zijn. Uiteindelijk is productief zijn niet iets waar je validatie voor nodig hebt.
- Accepteer en beoefen ‘oplaadtijd’. Dit wordt vaak gezien als een tijdsverspilling en niet iets wat je van je to-do lijst kunt schrappen. Maar vaak komen de meest betekenisvolle inzichten in de tijd dat je een wandeling maakt of met iets bezig bent wat niet een directe to-do is. Probeer bijvoorbeeld niet naar je smartphone te kijken wanneer je ergen naartoe loopt of onderweg bent.
- Omarm last minute learning. Vaak resulteert onze productiviteit verhogen naar onproductieve multitasking. Probeer dingen één voor één te doen. Neem en gebruik ook alleen de informatie die je nodig hebt om de huidige taak af te maken. Hierdoor benut je informatie alleen als je het nodig hebt. In plaats van het verzamelen van informatie voor vier verschillende projecten tegelijkertijd en dat op vier verschillende plaknotities probeert te noteren.
Natuurlijk is productief zijn en willen zijn helemaal niet negatief. De essentie gaat om het voorkomen van een obsessie die jouw werk-privé balans en geluk beïnvloedt. In het dagelijks leven worden we vaak via mediakanalen overmatig blootgesteld aan het idee dat we niet goed genoeg zijn, niet snel genoeg groeien en veranderen. Dit vaak op basis van uitzonderlijke succesverhalen die één op de tienduizend keer voorkomen. Maar wat levert het uiteindelijk op? Verlies de echt belangrijke dingen niet uit het oog. Haal voldoening uit de rustige momenten van je dag en maak buiten een wandeling. Succes!