Op de werkvloer heb je natuurlijk te maken met allerlei soorten emoties. Iedere dag heb je te maken met je collega’s en allemaal heb je individueel goede en slechte momenten. Blijdschap als er een doel is bereikt met het team en dat vieren. Maar af en toe ook boosheid als er iets niet goed is gegaan of niet goed is gecommuniceerd. Iedereen is anders en heeft een andere relatie tot zijn of haar emoties, daarom is het soms erg lastig om hiermee om te gaan. Hoe kun je hier als collega of manager het beste mee omgaan?
De aard van de emotie
Ieder mens is anders en ieder mens toont zijn emoties op een andere manier. Waar de één direct volschiet met tranen bij het bespreken van een moeilijk onderwerp, kan de ander zich juist terugtrekken en zich meer afwezig gaan gedragen. Maar wat is een emotie dan precies? Dat is een stuk complexer dan het lijkt. In het woordenboek wordt emotie gedefinieerd als: ‘aandoening van het gemoed’. In de wetenschap bestaat er geen eenduidige definitie van emotie. Vanuit de klassieke wetenschappelijke benadering worden emoties beschreven als autonome, grotendeels onbewuste gedrags- of cognitieve reacties op een gebeurtenis/verschijnsel/object.
Emoties zijn vanuit deze zienswijze te onderscheiden van gevoelens, doordat gevoelens in dit geval geduid worden als een bewuste lichamelijke ervaring van een emotie. De gevoelens die emoties veroorzaken zijn altijd vergankelijk en gebonden aan een specifieke gebeurtenis. De overtreffende trap van dit alles is een stemming. Stemmingen kunnen langer aanhouden dan gevoelens en hebben een minder directe link met een bepaalde gebeurtenis.
Dit laat dus zien dat bij iedereen de emotie grotendeels onbewust is en gebonden aan een gebeurtenis in iemands leven. Iets wat vroeger of momenteel een rol speelt en dus impact maakt op de emotie van een persoon.
Emoties bespreekbaar maken
De beste manier om om te gaan met emoties op de werkvloer is door deze bespreekbaar te maken. Doordat emoties veelal een onbewuste aard hebben en gelieerd zijn aan iemands individuele gebeurtenissen, is het onmogelijk om te weten wat er precies aan de hand is en hoe je daar het beste mee om kan gaan. De eerste stap is het bespreekbaar maken.
Voor sommige mensen is het makkelijk om te vertellen wat er aan de hand is en wat de achterliggende emotie is. Voor anderen een stuk moeilijker. Het is dus belangrijk dat je dit kunt vertellen aan iemand die je vertrouwt. Bespreek het met een goede collega, vertrouwenspersoon of HR. Bij het bespreekbaar maken van emoties is het belangrijk om datgene te bespreken waar de emoties betrekking op hebben. Een hoge werkdruk? Een miscommunicatie met je collega? Een boze klant? Vraag jezelf af waarom dit gebeurt en wat je gedachtes erbij zijn. Dit helpt je inzicht te vergroten in de situatie en te achterhalen waarom je je zo voelt.
Laat je OMA thuis!
Oftewel: wanneer een collega emotie toont oordeel niet, geef niet meteen je mening en maak geen aannames. Wanneer je met een emotie geconfronteerd wordt, is het belangrijk dat je als collega het eerst even de tijd geeft en jezelf afvraagt of iets echt zo is, of dat je iets inbeeld. Het oordelen, geven van een mening of het doen van een aanname kan de situatie voor de persoon in emotie juist erger maken. Bijvoorbeeld “ach, zo erg is het nou ook weer niet’’. Het is belangrijk om eerst compassie te tonen en vervolgens met diegene te achterhalen waar het vandaan komt, wat de werkelijke situatie is en welke rol je daarin speelt. Blijf altijd rustig en laat iedereen zijn of haar verhaal doen, als daar behoefte in is.
Feedback geven op emoties
Niet iedereen is altijd even bewust van een eigen emotionele reactie op een situatie. Wanneer je bijvoorbeeld merkt dat een collega vaak verdedigend en geïrriteerd reageert op jouw vragen over de planning, kan diegene dit zelf niet helemaal doorhebben. Dit kan dus een goed moment zijn om goede constructieve feedback te geven. Probeer het gedrag te beschrijven, vertel wat je ziet of hoort van diegene en geef jouw invalshoek erover. Hierop kan degene dan zelf reageren hoe hij of zij zich eronder voelt. Wellicht staat deze collega wel erg onder druk en is jouw vraag over de planning een herinnering aan dat zaken niet op orde zijn. Niets persoonlijks dus! Bespreek met elkaar welk gedrag gewenst is en kom samen tot een oplossing.
Het is oké om emoties te tonen op de werkvloer
Je besteedt met je collega’s gemiddeld per week meer tijd dan dat je met je huisgenoot, partner of familie doet. Het is dus heel normaal om emoties te tonen op de werkvloer. Het is belangrijk om emoties bespreekbaar te maken, mits de werksfeer of uiteindelijk de werkcultuur er niet onder lijdt. Wees open en behulpzaam als iemand in een emotie zit. Oordeel niet te snel en ga met elkaar in gesprek. Zo zorg je voor een gezonde en veilige werksfeer en cultuur!