Normaliter is Nederlands de voertaal die voornamelijk bij bedrijven wordt gebruikt. Alle medewerkers wonen en werken al hun hele leven in Nederland dus daar is geen twijfel over mogelijk. Maar wat gebeurt er als het management een keuze maakt om een Engelstalig iemand aan te nemen of het bedrijf bestaat uit account en support managers die verschillende markten in Europa bedienen, zoals Duitsland, Frankrijk. Met name is het management op zoek naar iemand die sowieso de benodigde taal beheerst en daarnaast ook Engels spreekt, maar niet perse Nederlands. Hoe zorg je voor een succesvolle samenwerking intern en dat de niet-Nederlands sprekende medewerker goed meegaat in de groep?
De meertalige werkvloer
Wanneer je in een organisatie werkt waarbij verschillende talen worden vertegenwoordigd dan herken je misschien één van de onderstaande situaties:
- Je collega knikt ‘ja’ op de vraag of hij een werkinstructie begrepen heeft. Dit blijkt echter niet het geval, waardoor er een gevaarlijke situatie ontstaat.
- Een medewerker met een andere culturele achtergrond begrijpt een grap verkeerd
- Een teamlid kan meer verantwoordelijkheid aan, maar hij of zij spreekt alleen Engels en je twijfelt of de klant dit wel accepteert of niet.
Een meertalige werkvloer brengt uitdagingen met zich mee. Inzicht in interculturele verschillen en het spreken en begrijpen van een gemeenschappelijke taal dragen bij aan een fijne werkcultuur en een goede samenwerking.
Hoe ga je om met een meertalige werkcultuur?
Het hebben van een meertalige cultuur op werk is iets wat in de toekomst zeker kan toenemen. Tegenwoordig is 40% die ingeschreven staat als eerstejaars op een universiteit internationaal. In de afgelopen zestien jaar is het aantal internationale studenten sterker gestegen dan het aantal Nederlandse studenten. In 2021/2022 stonden 115 duizend internationale studenten ingeschreven in het hoger onderwijs. Dit is 3,5 keer zoveel als in 2005/2006, toen waren dit er 33 duizend. Volgens onderzoek blijkt echter dat in vergelijking met Belgen, Nederlanders minder open staan voor het gebruik van meerdere talen naast Nederlands. Volgens het onderzoek benadrukte de Nederlandse deelnemers vonden dat het risico op communicatieproblemen en mogelijke misverstanden bij meer talen op de werkvloer vergroot wordt.
Meertaligheid op de werkvloer is een steeds meer voorkomende situatie. Hoe ga je daar mee om? Wij adviseren je om de volgende punten in gedachte te houden:
- Bereid medewerkers voor. Het is belangrijk dat het team op de hoogte is. Natuurlijk is dit belangrijk bij iedere nieuwe aanwinst bij het team. Maar benadruk de taal als een apart onderwerp. Met name als de voertaal altijd Nederlands is geweest en er nu geschakeld moet worden naar een extra taal zoals Engels.
- Ga met de huidige medewerkers en de nieuwe medewerker het gesprek aan over taal. Stem af wanneer welke taal gewenst is. Zo voorkom je dat er misverstanden ontstaan met name rondom informele situaties. Het is bijvoorbeeld fijn als er tijdens de lunch of borrel gemeenschappelijk gepraat kan worden en dat de niet-Nederlandse medewerker zich verwelkomt voelt. Bij onderlinge zaken tussen twee Nederlandse collega’s zou je kunnen afstemmen dat er wel gewoon Nederlands gesproken kan worden. Dit lijkt misschien vanzelfsprekend, maar is essentieel om misverstanden te voorkomen
- Wees alert op begrip van de situatie. Dit komt met name voor in meetings. Check met elkaar regelmatig of er begrip is voor de situatie die besproken wordt en of je allemaal op dezelfde lijn zit. Het kan begrijpelijk zijn dat een niet-Nederlandstalige werknemer eerder geneigd is om ‘ja’ te antwoorden terwijl hij of zij nog niet helemaal durft aan te geven dat het misschien te snel is gegaan. Wees hier als manager en collega’s alert op en kaart het aan. Stel vragen en kom tot de kern.
- Wanneer de niet-Nederlandstalige werknemer in aanmerking komt om bijvoorbeeld accounts te managen. Zorg in dat geval ook voor goede afstemming met de klant hierover. Voelen zij zich comfortabel daarbij, is het account misschien internationaal en past het juist goed?
Nederlands leren op de werkvloer
Nederlands leren op de werkvloer, helpt anderstaligen zeker om de taal sneller onder de knie te krijgen. Zij leren bijvoorbeeld dan meteen ook de vaktaal en de taal zoals die ter plaatse gesproken wordt. Hieronder nog een aantal extra tips over hoe je jouw nieuwe collega kunt helpen om Nederlands te leren (als die wens er is)
- Spreek in klare taal. Gebruik eenvoudig Nederlands en vermijd dialect. Maar overdrijf ook niet. Als iedereen op werk iets een bepaald woord geeft, wijk daar dan niet van af.
- Verbeter fouten niet expliciet. Communiceer duidelijk dat het niet erg is om fouten te maken. Maakt je collega een fout, probeer hem dan niet uitdrukkelijk te verbeteren. Maar herhaal de zin of het woord correct in het antwoord. Je collega: ‘Ik heb gisteren de container leeggedaan.’ Jij: ‘Heb je gisteren de container leeggemaakt? Ah, super, was hij helemaal vol?’
- Speel een rollenspel. In het begin zal het heel lastig zijn voor jouw collega om een gesprek te volgen omdat het vaak te snel gaat. Oefen gesprekken samen en doe een rollenspel.
- Neem samen documenten door. Bijvoorbeeld e-mails, verslag van een vergadering. Laat de collega eerst zelf conclusies trekken en stuur daarna bij.
- Wanneer je collega al wat meer gevorderd is, probeer hem of haar dan zoveel mogelijk te laten praten en stel veel vragen. Stel bijvoorbeeld eenvoudige vragen als wie, wat, waar, wanneer en deel het op in kortere stukken. Bijvoorbeeld: Zeg niet: Hoe werkt cricket precies?Zeg wel: Hoeveel teams heb je? Hoeveel spelers zitten er in elk team? Wat moet je doen met de bal? En daarna?
Kortom: het is belangrijk dat net zoals de nieuwe medewerker die (nog) geen Nederlands spreekt om als team je even hard in te zetten als hij of zij doet om alles te begrijpen. Uiteindelijk brengt een meer divers team meer succes en een verrijking aan inzichten. Communiceer met het team helder over wat er precies gaat veranderen en pak de verandering met open armen aan. Uiteindelijk leert iedereen ervan!