Ken je dat gevoel? Dat je volledig opgaat in wat je doet, de tijd voorbij vliegt en je hyper gefocust bent – je zit in een flow. Doordat je in de flow zit ben je opperst productief, het werk gaat gewoon vanzelf. Vaak kom je in de flow zonder dat je het door hebt. Maar wist je dat je invloed kunt uitoefenen om in de flow te komen? Je leest hier hoe!
Waar komt ‘flow’ vandaan?
De Hongaarse psycholoog Mihály Csíkszentmihály deed in de jaren zeventig onderzoek naar geluk en creativiteit. Hij merkte dat mensen het gelukkigst zijn als ze in een staat verkeren waar ze helemaal opgaan in de activiteit waar zij mee bezig zijn. Verschillende mensen in zijn onderzoek beschreven het gevoel als ‘een stroom die hen meevoerde’: elke actie, elke beslissing leek naadloos en vloeiend naar de volgende te leiden. Csíkszentmihály noemde het ‘flow’ en schreef in 1975 een gelijknamig boek met zijn bevindingen hierover. Hij concludeerde dat iemand het meest gelukkig is wanneer iemand zijn of haar vaardigheden worden uitgedaagd en zich verbonden en verantwoordelijk voelt voor de taak. Het gevoel van Flow kan worden gekenmerkt door onderstaande aspecten:
- Extreme concentratie en doelgerichtheid
- Een duidelijk doel komt naar voren
- Verlies van zelfbewustzijn waarbij men zich geheel focust op de activiteit en zichzelf vergeet
- De activiteit is belonend, hij is bijvoorbeeld heel erg leuk
- Een duidelijk gevoel van controle over de situatie en/of activiteit
- Een gevoel van uitdaging waarbij het wel haalbaar is (niet te moeilijke, maar ook niet te makkelijke bezigheden)
- Directe feedback: succes en falen zijn direct duidelijk, zodat men daarop het eigen handelen direct kan aanpassen
- Verlies van tijdsbesef waardoor de tijd voorbij vliegt
Toen er moderne hersenscans ontstonden, was het ook echt mogelijk om wetenschappelijk bewijs te vinden voor ‘flow’. Hersenscans lieten zien dat er bij mensen die in een flow zitten andere hersenstructuren actief worden en geluksstofjes als dopamine en endorfine vrijkomen.
Persoonsverschillen
Met alle prikkels die tegenwoordig op je af worden gestuurd, is ‘flow’ een belangrijk thema geworden – ook op de werkvloer. Steven Kotler dook in Flow en schreef het boek: The Art of Impossible: A Peak Performance Primer. Kotler beschrijft hierin dat iedereen, waar dan ook ter wereld, in een flow kan komen. Echter is er volgens hem niet één specifieke manier die voor iedereen werkt. Bepaalde persoonseigenschappen bepalen hoe gemakkelijk je in een flow komt. Daarbij helpt het om een uniek aandachtspunt of -ritueel te hebben. Het is belangrijk dat je je hersenen voorbereidt om naar de ‘flow’ te gaan, denk aan sporters voor een wedstrijd.
Zo kom je in de flow!
- Ten eerste is het belangrijk om een duidelijk doel te hebben. Je weet wat je gaat doen én hoe je dit gaat doen.
- Wees bezig met een taak die jou intrinsiek motiveert. Iets waar je energie van krijgt en benieuwd naar bent. Iets dat jou uitdaagt, maar waar je niet angstig van wordt. Hierbij is het belangrijk dat de taak aansluit op jouw vaardigheden: het moet niet te makkelijk of moeilijk zijn.
- Zorg dat je je kan concentreren! Iets wat je vast en zeker al vaker hebt gehoord: zet je telefoon en notificaties uit. Ga in een aparte ruimte zitten of zet je noise cancelling aan en laat je collega’s weten dat je in concentratiemodus zit. Om in de flow te komen moeten prikkels en afleidingen uit de weg zijn.
- Zit je in een aparte ruimte, notificaties uit en weten je collega’s dat je je wil concentreren, maar lukt het nog steeds niet? Zorg dat je ook niet intern wordt afgeleid. Je eigen gedachten kunnen je ook afleiden. Probeer daarom je hoofd leeg te maken. Dit kan je bijvoorbeeld doen door je gedachten op te schrijven of door te mediteren.
- Probeer een uniek aandachtspunt of -ritueel te hebben waardoor je in je flow komt. Het is logisch dat je niet constant in de flow kan zijn. Zorg dat dit punt of ritueel iets is dat je verder niet vaak doet – gebruik het alleen als je je wil concentreren. Hierbij geldt de kracht van herhaling. Je kunt je hersenen zo trainen dat telkens als je dit unieke aandachtspunt of -ritueel uitvoert, je je hersenen duidelijk maakt dat je in concentratie gaat.
- Ten slotte is het belangrijk dat je je goed voelt en gezond bent. Slaap genoeg, eet gezond, weest fit en neem genoeg pauzes. Wees niet altijd druk druk druk, neem genoeg tijd voor afleiding en slaap.
Kortom: je hebt invloed op ‘in een flow komen’, maar dit is wel afhankelijk van andere factoren. De taak moet uitdagend zijn, je moet je er verbonden mee voelen en passen bij je vaardigheden. Daarbij moet je geen externe of interne afleiding hebben. Een uniek aandachtspunt of ritueel kan hierbij helpen. Succes!